Lasek Złotoryjski

---

Historia

Początki Lasku Złotoryjskiego sięgają roku 1890, kiedy to powstał Bürgerwäldchen, znany również jako Lasek Mieszczański. Został założony po południowej stronie ulicy Złotoryjskiej na obszarze przynależącym do legnickich mieszczan. Inicjatywa utworzenia nowego parku zyskała popularność po udanym wydarzeniu ogrodniczym, które miało miejsce w tym samym roku. Wcześniej, na zboczach Wzgórza Zwycięstwa, prowadzone były prace wydobywcze gliny, piasku oraz niewielkich ilości węgla brunatnego, które służyły do produkcji w pobliskich cegielniach związanych z rosnącym budownictwem w okresie przełomu XIX i XX wieku.

Ogromna, południowa część parku, rozciągająca się na dwustu morgach, zyskała swe oblicze dzięki nasadzeniom aż 40 tysięcy różnych gatunków drzew. Lasek został podzielony na różne części tematyczne: parkową, leśną oraz zwierzyniec, który ogrodzono żywopłotem, a który zamieszkiwały daniele, sarny oraz bociany. W 1901 roku park został wzbogacony o polanę z roślinnością górską, której nasiona sprowadzono z regionu Merseburga. Niestety, plan budowy ogrodu botanicznego, z którą ówczesny projekt zakładał, nie został w pełni zrealizowany.

Północna część parku powstała natomiast w 1907 roku, a jej powiększenie było możliwe dzięki przekazaniu gruntów przez rodzinę von Rufferów, wpływowych śląskich fabrykantów. To oni również ufundowali 150 tysięcy sadzonek zarówno drzew liściastych, jak i iglastych, które zostały rozmieszczone w obu częściach Lasku Złotoryjskiego.

Sposób zagospodarowania terenów zainspirował do stworzenia miejsc idealnych do wypoczynku – w parku wytyczono liczne kręte aleje oraz promenady, w tym jedną liczącą 1600 metrów, znaną jako aleja Zwycięstwa, charakteryzującą się znaczną różnicą wysokości. Okolica została również wzbogacona o typowe dla parków budowle, jak altany, groty czy pergole. Podczas gdy w powojennym Lasku Złotoryjskim pojawiły się obeliski upamiętniające fundatorów, ich pierwotna funkcja została z czasem zapomniana, a miejsce zaczęło pełnić inne role, w tym punktu widokowego oraz toru saneczkowego.

W pobliżu Wzgórza Zwycięstwa powstały w 1935 roku kompleksy koszarowe, w związku z potrzebami Wehrmachtu. W końcu lat trzydziestych XX wieku, na zachodnim skraju parku, zbudowano szpital wojskowy, który miał pomieścić 650 osób. W latach 1943–1945 w sąsiedztwie koszar działała pętla linii trolejbusowej.

Po 1945 roku obszar ten, podobnie jak wiele innych instytucji w mieście, zostaje zajęty przez Północną Grupę Wojsk Armii Radzieckiej. Jednakże, przez następne lata, park stopniowo tracił swoje funkcje rekreacyjne, co było bezpośrednio związane z lokacją Huty Miedzi „Legnica” w 1952 roku. W tym samym okresie, między 1952 a 1968 rokiem, przez Lasek Złotoryjski przebiegała trasa tramwajowa, która prowadziła po wydzielonym torowisku.

W roku 1988 w obrębie Lasku powstał bezpośrednio przylegający do niego 45-hektarowy las strefy ochronnej zakładu. Pod koniec lat osiemdziesiątych XX wieku Lasek Mieszczański został przecięty w wyniku budowy obwodnicy zachodniej, jednak z uwagi na opuszczenie przez wojska radzieckie, realizacja tego projektu została przeprowadzona poza jego terenem.

Po 1990 roku wprowadzone ograniczenia szkodliwego działania huty umożliwiły częściową rekonstrukcję funkcji rekreacyjnych parku. W 1995 roku Lasek Złotoryjski przeszedł proces rekultywacji gleby, a w 1999 roku wyznaczono nowe ścieżki piesze oraz rowerowe, które umożliwiły mieszkańcom i turystom odkrywanie tego miejsca na nowo.

Od 2005 roku przeprowadzane są adaptacje dawnych koszar na osiedle mieszkaniowe przy wsparciu Towarzystwa Budownictwa Społecznego, którym zarządzano i planowano dalszy rozwój obszaru. Co więcej, szpital, który został sprzedany prywatnemu właścicielowi, według stanu na rok 2017, pozostaje zaniedbany i niszczeje.

Współczesność

Przyroda

W Lasku Złotoryjskim wyróżnia się bogaty starodrzew, wśród którego dominują różnorodne gatunki topoli, takie jak topola biała, szara oraz osika. Wartościowe przyrodniczo obszary, które niegdyś były miejscem wydobycia gliny, znane jako „Glinki w Lasku Złotoryjskim”, zostały objęte specjalną ochroną jako użytek ekologiczny. W skład tego terenu wchodzą dwa zbiorniki wodne, otoczone bujną roślinnością szuwarową i łąkową.

W strefie ochronnej huty oraz na obszarze Lasku Złotoryjskiego żyje wiele dzikich zwierząt. Można spotkać tam borsuki, lisy, sarny, zające oraz różne gatunki ptaków, w tym kuropatwy. Na terenie parku znajdują się również dwa imponujące głazy narzutowe, o obwodach 5,65 m i 7,85 m, pochodzące z epoki zlodowacenia środkowopolskiego.

Wykorzystanie

Ze względu na charakter strefy ochronnej otaczającej hutę oraz jej peryferyjne usytuowanie, Lasek Złotoryjski nie jest zbyt często odwiedzany przez lokalnych mieszkańców. W rezultacie, obszar ten porasta dzika roślinność, w tym krzewy i rośliny samosiewne. Samorząd Legnicy podejmuje próby rewitalizacji parku, jednak niektóre organizacje pozarządowe podkreślają, że działania te nie są wystarczające ani długofalowe.

Jednak walory przyrodnicze Lasku Złotoryjskiego stwarzają doskonałe warunki do prowadzenia zajęć edukacyjnych dotyczących przyrody i biologii. Rzeźba terenu sprzyja także uprawianiu kolarstwa górskiego, co w przeszłości zaowocowało organizacją mistrzostw Legnicy w tej dyscyplinie w formule cross-country. Regularnie odbywają się tam biegi przełajowe oraz zorganizowane wycieczki rowerowe. Glinki z kolei są popularnym miejscem wędkarstwa.

Na terenie Lasku Złotoryjskiego prowadzi niebieski szlak turystyczny „Szlak Polskiej Miedzi”, który wiedzie w stronę Złotoryi.

---

Oceń: Lasek Złotoryjski

---