Kościół św. Jana Chrzciciela w Legnicy

---

Historia

Początki kościoła sięgają czasów księcia Kazimierza Odnowiciela, a już w 1284 roku obiekt ten znajdował się w rękach franciszkanów. Z kolei w 1294 roku rozpoczęto budowę murowanej (ceglanej) świątyni, która powstała dzięki funduszom księcia Henryka V Brzuchatego oraz mieszczan legnickich. Warto zaznaczyć, że około 1341 roku obiekt został powiększony z pomocą Wacława I legnickiego.

W 1522 roku świątynia została przejęta przez protestantów. Od 1548 roku pełniła funkcję kościoła grzebalnego (dworskiego), do którego przeniesiono zwłoki oraz nagrobki książąt z innych legnickich kościołów, które zostały zburzone w XVI wieku. W 1566 roku obiekt stał się kościołem kalwińskim, co miało miejsce wskutek przyjęcia tego wyznania przez ostatnich Piastów śląskich.

W latach 1677–1679 przebudowano prezbiterium, które zostało przekształcone w mauzoleum rodzinne przez księżną Ludwikę, matkę ostatniego Piasta śląskiego, Jerzego Wilhelma. Podczas kontrreformacji kościół przekazano zakonowi jezuitów, którzy w latach 1700-1706 zbudowali swoje kolegium od strony zachodniej. W 1714 roku, z powodu katastrofalnego stanu technicznego, zburzono stary kościół, pozostawiając jedynie prezbiterium z mauzoleum Piastów.

Nowa świątynia powstała w latach 1714-1727 na miejscu wcześniejszego obiektu. W XVIII wieku obiekt stanowił część kompleksu zabudowań kolegium jezuickiego. Niestety, w 1744 roku kościół uległ poważnym zniszczeniom, gdyż na skutek błędów w sztuce budowlanej zawaliła się konstrukcja dachowa oraz sklepienie nawy. Po odbudowie na początku XIX wieku stał się świątynią parafii rzymskokatolickiej w Legnicy.

W 1947 roku obiekt został przekazany zakonowi franciszkanów, który zajął się usuwaniem zniszczeń wojennych. W 1966 roku doświadczył kolejnych uszkodzeń na skutek pożaru, w wyniku którego spłonął hełm wieży zachodniej; odbudowano go w 1978 roku. W latach 60. i 70. XX wieku przeprowadzono gruntowny remont budynku, a w 1969 roku od strony zachodniej dobudowano nową, większą zakrystię. Natomiast w 1979 roku odnowiono wnętrze. W latach 1981–1982 wykonano renowację elewacji oraz pokryto dach blachą miedzianą.

Architektura i wyposażenie

Kościół św. Jana Chrzciciela w Legnicy to piękny przykład barokowej architektury, zbudowany na planie prostokąta. Jego monumentalna dwuwieżowa fasada zlokalizowana jest od strony południowej, natomiast półkolista absydę można znaleźć od północy. Świątynia ma imponujące wymiary: długość wnętrza wynosi 60 metrów, szerokość to około 30 metrów, a wysokość nawy sięga około 25 metrów.

Wnętrze kościoła charakteryzuje się halowym układem z rzędami kaplic, które otwierają się do środka. Główny ołtarz, powstały w latach 1880–1881, został zaprojektowany w stylu neorenesansowym i wzbogacony posągami oraz rzeźbami pochodzącymi z XVIII wieku. Ołtarze boczne, zlokalizowane w kaplicach, pochodzą z wcześniejszych kościołów klasztornych bernardynów oraz benedyktynek, które niegdyś znajdowały się w Legnicy. Wnętrze uzupełnia również barokowa ambona z XVIII wieku, organy pochodzące z 1858 roku oraz chrzcielnica z 1912 roku.

Interesującym elementem architektonicznym jest przylegające do wschodniej ściany kościoła dawne prezbiterium gotyckiego kościoła kalwińskiego. Od XVI wieku miejsce to pełniło funkcje nekropolii dla rodu Piastów. W latach 1677–1679 prezbiterium zostało przebudowane z inicjatywy Ludwiki Anhalckiej i przekształcone na mauzoleum ostatnich książąt legnicko-brzeskich.

---

Oceń: Kościół św. Jana Chrzciciela w Legnicy

---